februari 2023

“Het was voor mij een eyeopener om te horen wat een drugslab voor een gevolgen voor gemeenten kan hebben.” Een opvallende uitspraak van de minister van Justitie, voor wie dit toch geen nieuws moet zijn.

Natuurlijk kunnen beleidsmakers uit de hoogste bestuurslagen niet tot in detail van álles op de hoogte zijn. Toch vindt Jeroen Lugte, medeoprichter van Op Orde, het merkwaardig dat minister Yeşilgöz, verantwoordelijk voor de bestrijding van ondermijning, bij een werkbezoek aan boerenbedrijven in de Achterhoek kennelijk verrast is door een gegeven dat al lang en breed bekend is. Althans, onder degenen die dagelijks met de laarzen in de modder staan. Maar niet in Den Haag blijkbaar. “Wij denken alleen, ha fijn, criminelen opgepakt, maar we zien niet wat voor werk er daarna nog is”, gaf de minister toe.

Hoog tijd voor meer kruisbestuiving tussen beleidsmakers en de mensen in het veld. De uitspraken van de minister signaleren namelijk dat zij – en wellicht meer collega’s in de hogere bestuurslagen – onvoldoende van de praktische gevolgen van ondermijning op de hoogte zijn. Werkbezoeken zoals die aan de Achterhoek zijn een goed begin om daar verandering in aan te brengen, maar het is belangrijk om ook dieper te graven.

De uitspraken van de minister vielen immers om nog een andere reden op. Aan voorgaande ging namelijk nog een veelzeggende zin vooraf: “Criminaliteit is niet alleen iets van de grote stad, maar ook van het platteland.” Dit plaatst haar uitspraken in een belangrijke context. De wij-zij-tegenstelling in haar reactie heeft daardoor niet alleen betrekking op Rijk en gemeenten of op beleidsmakers en -uitvoerders, maar ook op stad en platteland. En dat terwijl in de bestrijding van ondermijning geen plek is voor dergelijk wij-zij-denken.

Nee, ondermijning is óns probleem en we moeten er samen aan gaan staan. Criminelen zullen altijd, zowel in de stad als op het platteland, kijken waar hun kansen liggen en dus moeten we vooral situationeel bekijken waar het risico ligt.