september 2020

Vorige maand bood ik al een inkijkje in het dagelijkse leven van een toezichthouder in tijden van COVID-19. Het warme weer en de vakantieperiode nodigden uit tot illegale feesten, met alle risico’s van dien. Nu de zomer zo goed als voorbij lijkt, verschuift de problematiek langzaamaan van de buitenruimte naar andere, moeilijker te controleren plekken.

Problemen dreigen daarmee uit het zicht te verdwijnen, mede doordat bijvoorbeeld horecabezoekers zich vanaf het terras naar binnen begeven. Ook zijn er vaak niet genoeg handhavers om overal tegelijkertijd aanwezig te zijn, zoals bij scholen die – vaak allemaal op dezelfde momenten – om hulp vragen bij het in goede banen leiden van de stroom kinderen én ouders. Toch zijn de middelen om deze vraagstukken in te vullen deels al voorhanden. Bestaande regelgeving en technische hulpmiddelen bieden houvast.

Terrasweer is voorbij

De voorbije weken was het heerlijk weer om buiten op het terras door te brengen. Dat bracht het praktische voordeel met zich mee dat passerende handhavers direct konden zien of een nadere inspectie nodig was of niet. Nu bezoekers zich meer en meer achter de voordeur begeven, levert dat voor de toezichthouders en buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) lastige situaties op. In relatief kleine ruimtes krijgen zij te maken met aangeschoten of dronken bezoekers, die zich niet houden aan de regels van placering, registratie en afstand houden.

De handhavers komen daarbij horeca-exploitanten tegen die hun best doen en toch worstelen om aan de regels te voldoen, maar ook exploitanten die de regels bij voorbaat al niet zo nauw nemen. Vooral met betrekking tot laatstgenoemden is het terecht dat de veiligheidsregio’s strenger optreden. In steeds meer veiligheidsregio’s is het huidige beleid dat een ondernemer één waarschuwing ontvangt. Worden de regels daarna opnieuw overtreden dan volgt een boete en/of een sluiting. Beide maatregelen kunnen tegelijkertijd worden ingezet. De boete is immers een strafrechtelijke maatregel, de sluiting een bestuurlijke.

Op A volgt B

Alleen door dusdanig hard op te treden, kunnen we samen het virus het hoofd bieden. Daarvoor is een goed gesprek bij het uitdelen van de waarschuwing uitermate belangrijk. Het moet iedereen – exploitanten, handhavers en bestuurders – duidelijk zijn dat er consequenties verbonden zijn aan een nieuwe overtreding en dat er in dat geval ook daadwerkelijk wordt gehandhaafd. Anders is controle op de regels zinloos. Wie A zegt, moet immers ook B zeggen. 

Drukte rondom de scholen

De problemen in de horeca spelen zich voornamelijk in de avond en nacht af. Daarentegen ontstaan in de ochtend, rond het middaguur en in de namiddag lastige situaties op het terrein en in de omgeving van de scholen, die inmiddels weer in volle gang zijn. Het halen en brengen van kinderen gaat altijd al gepaard met de nodige hectiek en een toeloop van kinderen en ouders. Vanwege COVID-19 hebben scholen aanvullende regels ingevoerd om de ontvangst en het vertrek van de kinderen ordelijk en veilig te laten verlopen.

Halen en brengen moet bijvoorbeeld met inachtneming van anderhalve meter afstand tot anderen plaatsvinden, niet op het schoolplein, middels een kiss & ride, ga zo maar verder. Helaas gaat dit heel vaak niet goed, houden ouders zich niet aan de afspraken of gedragen zij zich zoals we dat jammer genoeg ook van ouders langs het sportveld kennen. Schoolbesturen vragen in die gevallen om bijstand van de handhaving, maar in de praktijk kan deze vanwege capaciteitsgebrek slechts beperkt ondersteunen.

Procedures verhinderen technische hulpmiddelen

Verkeerscamera’s kunnen in deze situaties een oplossing bieden, mits we de processen rondom de implementering stroomlijnen. De camera’s zijn tegenwoordig zo geavanceerd dat ze alleen die plekken in de gaten houden die als relevant zijn bestempeld, en bovendien in te stellen om alleen de kentekens te registreren, verder niks. Helaas is het momenteel onmogelijk dergelijke systemen snel te implementeren, vanwege allerlei bureaucratische hobbels; het probleem is kortweg dat te veel mensen er iets van moeten (of willen) vinden.

De installatie van verkeerscamera’s is slechts een paar dagen werk, op zijn hoogst. Alle procedures eromheen kunnen daarentegen enkele weken tot maanden in beslag nemen. Indien dit proces kan worden versneld, bieden we lucht aan het toch al overbelaste handhavingsapparaat en kunnen we handhavers inzetten waar zij écht onmisbaar zijn.