Fact finding: ondermijning inzichtelijk maken
Dat de aanpak van ondermijning een van de hoogste bestuurlijke prioriteiten van het moment is, daar lijkt iedereen inmiddels van overtuigd. Gemeenten krijgen echter vaak geen grip op criminele activiteiten die de leefbaarheid en veiligheid aantasten en zien in dat zij hier sneller, efficiënter en intensiever tegen moeten optreden. Daartoe is allereerst inzicht in de problematiek vereist. Juist daaraan ontbreekt het in veel gemeenten. Wat speelt er? Wat zijn de risico’s? Waar zitten de problemen? In gesprek met een van onze relaties kwamen wij tot een plan.
Geen zicht op problematiek ondermijning
Onze relatie is verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid in haar gemeente. Vaak kreeg zij signalen vanuit de omliggende gemeenten – direct en indirect – over hennepkwekerijen in flatgebouwen, illegale bewoning, mensenhandel, witwassen en andere ongewenste praktijken. Maar intern was er geen duidelijkheid over wat er zich precies binnen de gemeentegrenzen afspeelde. Ze beschikte over rapportages van het Regionale Informatie en Expertise Centrum (RIEC) en vernam berichten in de media over boeren die de hennepteelt in werden getrokken, maar toch bleef onduidelijk waar de problemen zaten.
Natuurlijk gaf haar dat een onbehaaglijk gevoel. Zij was immers verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid en werd terecht op die verantwoordelijkheid aangesproken. Maar hoe overtuig je anderen van de ernst van de zaak, als je de problemen zelf niet eens inzichtelijk kunt maken?
Begin met de kennis die je wél hebt
Uiteindelijk moet je het buiten vaststellen, was onze voornaamste conclusie. Daarom zijn we een dagdeel met een beperkt aantal mensen bij elkaar gaan zitten en hebben onszelf de vraag gesteld: welke risico’s zijn er en hoe krijgen we hier zicht op? Bij de beantwoording van deze vraag lieten we ons leiden door onder andere de informatie van het RIEC en krantenberichten, maar bovenal door onze ervaring en intuïtie.
Daaruit kwam een lijst met acties voort, waarmee we wilden vaststellen of een aantal risico’s nu wel of niet in de gemeente bestonden. Nog voordat we het over de aanpak hadden, moesten we namelijk eerst vaststellen of er überhaupt wel een probleem was. Elke uitkomst was goed: óf er was geen risico en we konden aandacht besteden aan dringendere zaken, óf we toonden aan dat er een risico bestond en konden daarmee aan de slag.
De straat op
Voor elke actie bekeken we welke informatie beschikbaar was en welke combinatie van gegevens mogelijk en nuttig was. Denk daarbij aan gegevens uit de Landelijke Aanpak Adreskwaliteit (LAA) of de eigen Basisregistratie Personen (BRP).
De inschrijvingen op bedrijfspanden vormen bijvoorbeeld een goed uitgangspunt om drugsgerelateerde praktijken op te sporen. Selecteer op basis van de bedrijfsinschrijvingen een gebied waar je vervolgens ‘de hond uitlaat’. Ga met een drugshond de gemeente in en registreer waar deze aanslaat. Dat kan zijn op bedrijfsterreinen, maar denk ook aan garageboxen, loodsen en bedrijfspanden. Elke keer wanneer de hond gaat zitten maak je een notitie, waarmee je je actief bezighoudt met het zogenaamde fact finding.
Een andere manier om ondermijnende activiteiten op te sporen, is door aan de hand van leegstandslijsten illegale praktijken in woningen te signaleren. Door in de avonduren langs woningen te rijden die volgens de gemeentelijke database leeg horen te staan en te noteren of daar wel of geen licht brandt, leg je relatief eenvoudig een overzicht aan met adressen die bijzondere aandacht vereisen. Waar licht brandt, zijn immers mensen aanwezig in een huis dat officieel onbewoond is. Waar zij zich mee bezighouden en of dit illegaal is, is een zaak voor de volgende fase.
Uiteraard komt er meer kijken bij het in kaart brengen van ondermijning en is de werkelijkheid vaak gecompliceerder, maar met dergelijke activiteiten als basis kun je meer grip krijgen op de problemen. Als je in combinatie met andere signaleringsmethoden eenmaal hebt vastgesteld dat er een probleem is, kun je de volgende stap zetten en de aanpak gaan organiseren.
Benut de ervaring en expertise van Op Orde
Het team van Op Orde heeft ervaring met en kennis van handhaving en ondermijning. Zij kunnen samen met u vaststellen wat in uw specifieke situatie nodig is en daarop een programma opzetten om inzicht te krijgen in waar het probleem nu echt zit. Dit alles ondersteunt Op Orde met software die zorgt voor juiste vastleggingen, kaartmateriaal en presentatiemiddelen, zodat u snel en adequaat uw bevindingen kunt tonen.
